Opisywaliśmy już przyczynę wojny oraz jej etapy.

Przyszedł czas na opisanie etapu skandynawskiego. Po okresie wojny czeskiej (1618-1621) wojna objęła całą niemal Europę Zachodnią. Hiszpania zaatakowała Holandię. W jej wyniku Hiszpania praktycznie utraciła swoją flotę oraz portugalskie posiadłości w Indonezji. Dania w sojuszu z księstwami protestanckimi rozpoczęła wojnę z Habsburgami. Na początku XVII wieku Szwecja podjęła ekspansję na wschodnim wybrzeżu Morza Bałtyckiego. W 1617 roku zajęła Karelię, następnie Ingrię, w 1622 roku Inflanty, a w 1626 roku zaatakowała ujście Wisły. Te sukcesy były w Danii obserwowane z żywym niepokojem. Chrystian IV król Danii przystąpił do wojny w 1625 roku. Przyszło mu walczyć w Niemczech niemal samotnie. Na domiar złego stanęły przeciwko niemu armia cesarska pod dowództwem Wallensteina, jednego z największych wodzów w historii Europy, oraz armie katolickiej ligi. W 1626 roku Chrystian IV poniósł klęskę i został zmuszony do wycofania się z wojny. W 1629 roku zawarł z cesarzem pokój, w którym obiecywał nie ingerować w wewnętrzne sprawy Rzeszy.

Po pokonaniu Danii strona katolicka i cesarska wydawały się triumfować. Pobudziło to do żywszego działania Francję. Pomimo, iż był to kraj katolicki, a jego polityką zagraniczną kierował kardynał Richelieu, Francja nie życzyła sobie wzmocnienia cesarstwa. Pod wpływem francuskiej mediacji – Szwecja zawarła w 1629 roku w Altmarku rozejm z Polską. Przerwał on szwedzką kampanię w Prusach Królewskich i Książęcych. Przed Gustawem Adolfem rysowała się perspektywa nabytków terytorialnych w Niemczech, które uczyniłyby ze Szwecji potęgę europejską. W lipcu 1630 roku Gustaw Adolf zajął Pomorze Zachodnie. Następnie wzmocniony sojuszami z Francją, Saksonią i Brandenburgią król Szwecji ruszył w głąb Niemiec